Promocja
Artykuł dotyczący projektu w Gazecie Złotoryjskiej: link
Działania
Szkolenie „Inner wisdom” to jedno z działań realizowanych w ramach projektu Erasmus „Wewnętrzna mądrość – budowanie rezyliencji nauczycieli Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Złotoryi” . W dniach od 28 kwietnia do 3 maja 2024 roku grupa 5 nauczycieli z Ośrodka uczestniczyła w szkoleniu odbywającym się w Maladze w Hiszpanii. Podczas mobilności codziennie praktykowana była joga oraz ćwiczenia fizyczne. Nauczyciele poznali główne zasady, założenia i rodzaje medytacji. Ważnym elementem codziennych zajęć były ćwiczenia psychologiczne pozwalające na utrwalanie strategii postępowania w trudnych, stresujących sytuacjach życiowych. Tematyka obejmowała również zagadnienia z zakresu programowania neurolingwistycznego. Podczas szkolenia nauczyciele dowiedzieli się więcej na temat procesu komunikacji, co z pewnością będzie miało pozytywny wpływ na pracę z dziećmi. Ważnym elementem szkolenia było poznanie sposobów na obniżenie poziomu stresu oraz strategii postępowania w sytuacjach kryzysowych. Wspólnie z innymi uczestnikami (pracownikami instytucji edukacyjnych z polski i Finlandii) analizowali problemy zawodowe oraz dnia codziennego, rozkładając je na czynniki pierwsze. Po analizie wspólnie proponowali sposoby ich rozwiązania. Pobyt w Maladze był doskonałą okazją do zastanowienia się, co jest pomocne w codziennej pracy nauczycieli w ich codziennej, wymagającej i dostarczającej sporo stresu, pracy. Szkolenie to utwierdziło nauczycieli w przekonaniu o tym, jak dużą rolę odgrywają oni w życiu każdego ucznia. Aby jak najlepiej realizować swoją misję, wypełniać obowiązki, być wsparciem i opoką dla uczniów muszą także zadbać o siebie i własne zdrowie psychiczne. Pobyt w Hiszpanii był nie tylko okazją do podróży w głąb siebie, ale także sposobnością do doświadczania kultury i tradycji hiszpańskich. Było to kilka bardzo intensywnych dni, podczas których nauczyciele zwiedzili najważniejsze zabytki Malagi: Katedrę, Zamek Gibralfaro, Alcazabę. Ostatni dzień poświęcony był eksplorowaniu malowniczej Sewilli, przemierzaniem licznych uliczek, odpoczynkiem na Placu Hiszpańskim i podziwianiem zabytków miasta. Pobyt w Hiszpanii był ważnym doświadczeniem dla nauczycieli Ośrodka. Umożliwił zdobycie nowych umiejętności, wpłynął na poprawę dobrostanu psychofizycznego, a także pozwolił na lepsze poznanie się i integrację zespołu nauczycieli.
(opracowała MW)
Założenia projektu
Projekt „Wewnętrzna mądrość – budowanie rezyliencji nauczycieli Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Złotoryi” jest odpowiedzią na najważniejsze problemy i wyzwania stojące przed Specjalnym Ośrodkiem Szkolno-Wychowawczym jako placówki edukacyjnej dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną oraz autyzmem.
Praca nauczyciela w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Złotoryi jest bardzo trudna i obciążająca. Codziennie nauczyciele zmagają się z problemami, które często przekraczają ich możliwość radzenia sobie z nimi. Często w swojej pracy nauczyciele napotykają całą gamę zachowań trudnych prezentowanych przez uczniów, łącznie z zachowaniami agresywnymi. Wynika to ze specyfiki pracy z uczniami niepełnosprawnymi intelektualnie, w której istotnym wyzwaniem dla nauczyciela jest radzenie sobie nie tylko z kwestiami związanymi z realizacją podstawy programowej ale przede wszystkim z problemami wynikającymi z zaburzeń funkcjonowania społecznego i emocjonalnego uczniów. W rozmowach nieformalnych oraz ankietach prowadzonych w ramach nadzoru pedagogicznego nauczyciele często narzekają na poczucie przeciążenia pracą, brakiem jej efektów. Nauczyciele mają poczucie, że stoją przed wyzwaniem, aby sprostać odgórnym wymaganiom, co często wiąże się z występującym u nich lękiem i napięciem. Mają też poczucie, że pracują dużo, ale mało efektywnie, co rodzi w nich niezadowolenie i frustrację. Nawet młodzi stażem nauczyciele mają wrażenie, że nie wykorzystują w pełni swojego potencjału, co jest źródłem niezadowolenia i rozczarowania. Jak wykazały badania ankietowe nauczyciele mają świadomością negatywnego wpływu pracy zawodowej na ich życie osobiste i zdrowie, jednak mają ograniczone zasoby w zakresie radzenia sobie ze stresem oraz sposobami polepszania swojego dobrostanu psychofizycznego. Nie posiadają też odpowiedniej wiedzy na temat identyfikowania własnych problemów oraz eliminowania ich lub minimalizowania. Skutkiem tego jest częsta absencja, sztywność zachowań i poglądów, niechęć do podejmowania nowych rozwiązań metodycznych i organizacyjnych, niechęć do doskonalenia zawodowego oraz niewłaściwa atmosfera na zajęciach z uczniami.
W tak obciążającym środowisku pracy bardzo ważne jest budowanie u nauczycieli rezyliencji – odporności psychicznej, umiejętności regeneracji układu nerwowego oraz elastyczność reakcji w sytuacjach trudnych. Ze względu na obiektywny brak możliwości wyeliminowania wszystkich czynników szkodliwych w środowisku pracy nauczycieli Ośrodka, ważne aby
rozwijali oni zasoby wewnętrzne ułatwiające im stosowania odpowiednich strategii radzenia sobie z trudnościami. W szczególności strategie redukujące koszty emocjonalne przeżywanych trudności. Dzięki temu, nie tylko poprawi się ich jakość życia ale poprawi się też jakość pracy, w tym atmosfera na zajęciach (radosny nauczyciel = radośni uczniowie).
Poprawi się również skuteczność pracy zespołowej, wynikający z bardziej kreatywnego podejścia nauczycieli do problemów, otwartości na nowe formy i metody pracy oraz poprawie komunikacji interpersonalnej.
Ważnym elementem poprawy dobrostanu nauczycieli jest zapewnienie im odpowiednich narzędzi pracy. Wzmacnianie ich poczucia profesjonalizm poprzez dostęp do fachowej literatury i szkoleń. Niestety duża część materiałów dotyczących pracy z uczniami niepełnosprawnymi, w tym ze spektrum autyzmu, publikowana jest w Internecie w języku angielskim.
Często są to darmowe webinary i wykłady poruszające zagadnienia niedostępne w języku polskim. Dużo praktycznych materiałów takich jak np. karty pracy, plany dnia, materiały do komunikacji alternatywnej i wspomaganej jest publikowana na licencjach otwartych, gotowych do użycia na zajęciach z uczniami w Ośrodku. Jednak adaptacja, nawet najprostszych
materiałów, wymaga podstawowej znajomości języka angielskiego. Z wywiadów bezpośrednich oraz badań ankietowych w Ośrodku wynika, że udział nawet w krótkim kursie językowym, w międzynarodowym środowisku jest bardzo dużym motywatorem dla nauczycieli do podejmowania dalszego kształcenia w tym zakresie.